ՇԱՐԱՀՅՈՒՍՈՒԹՅՈՒՆ

Նախադասություն

291. Ա և Բ բառախմբերի տարբերությունը բացատրի՛ր: Ո՞ր բառախումբն ես նախադասություն համարում:

            Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց դեգերել էր շաբաթ անապատում: — Բ. Նա մի       ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեգերել էր անապատում:
            Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու             կատակով հյուծված: — Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով դիմավորեցին հյուծված ուղտավորին:
            Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով           քաղաքից մարդը: — Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:
Ա խմբում բառերը դասավորված չեն, իսկ Բ խմբում բառերըդասավորված են։

292. Տրված բառախմբերը վերածի՛ր նախադասությունների՝ առանց փոխելու բառերի հաջորդականությունը: Բացատրի՛ր, թե ինչպե՞ս կատարեցիր աոաջադրանքը:

            Թշնամին բանակով շրջապատեց քաղաքը:
            Մայրամուտի արեգակը պալատները կարմիր են ներկել:
            Փախստական բարձրացավ ժայռերից մեկի վրա:
            Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ են փորել:

293. Բացատրի՛ր՝ ինչո՞ւ տրված բառախմբերը նախադասություններ չեն: Դրանք վերածի՛ր նախադասությունների:

            Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ քանդվել էր։
            «Բիբլիա» հայերեն «գիրք» է հայտնաբերվել։
            Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ իրար հարևան  
            էին։
            Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական    առևտրականներն ու ծովագնացները մարզվում են։
            Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանը
            Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից Աֆրիկան   
             թալանել էր

294. Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է նախադասությունը:Նախադասությունը այն է որի մեջ կա ճիշտ վերջավորություն և բայ։

295. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրո՛ւ (սկսի՛ր մեծատառով, վերջակետերը դի՛ր):

            Եզոպոսի առակներից մեկում այսպիսի բան է պատմվում։ Ընկերոջից շատ ձուկ      որսալու համար մեկը պղտորում է ջուրը։ Հավանաբար այդտեղից էլ առաջացել է «պղտոր ջրում ձուկ որսալ» արտահայտությունը։ Դա գործածվում է խառնաշփոթ։ Դրություն ստեղծող ու դրանից օգուտ քաղող մարդու մասին:

1. Какие времена года описаны в сказке? Зима и весна
2. Почему „Приключения капельки” – сказка? Разве то, что написано о приключениях капельки, неправда? Это правда, но герои разговаривают.

а) образуйте словосочетания и предложения. 5-6 пред ложений запишите.
1. сегодня хорошая, плохая, тёплая, холодная. Холодная
2. вчера была прекрасная,  отвратительная, отличная погода. Прекрасная
3. завтра будет дождливая, морозная, великолепная, солнечнаял. Морозная
б) Скажите, какая погода была, когда капелька превратилась в лёд и  когда она стала паром и водой. Холодная, а потом стало тепло.

Մոծակն ու մրջյունը

1․ Թվարկեք բալլադի հերոսներին և բնութագրեք նրանց։
Մոծակ-գիժ, Մրջյուն-աշխատասեր։

2․ Ո՞րն է բալլադի ասելիքը։

Եթե աշխատես լավ մարդ կլինես և հարուստ, իսկ եթե չաշխատես կմնաս ծույլ և աղքատ։

3․ Գրեք բալլադի ասելիքին համապատասխան ասացվածքներ, թևավոր խոսքեր։
Ով աշխատի նա կուտի

4․ Համամի՞տ եք մրջյունի հետ, պատասխանը հիմնավորեք։
Այո ես համամիտ եմ մրճյունին։ Ես էլ այդպես կվարվեի։

5․ Փորձեք արդարացնել մոծակին։
Մոծակին արդարացնել պետք չէ որովհետև նա ծույլ էր չէր ուզում աշխատել։

6․ Բալլադից դուրս գրեք բոլոր բայերը, դրեք ուղիղ ձևով և ըստ վերջավորության 2 խմբի բաժանեք ՝ել, ալ վերջավորություն ունեցողների։
Զարկեց-զարկել, խլեց-խլել, տարավ-տանել, արավ-անել, պարում-պարել, թռավ-թռնել, ընկավ-ընկնել, ելավ-ելնել, զարթնեց-զարթնել, տեսավ-տեսնել, տնկված-տնկվել, ասավ-ասել, ածում-ածել, համբուրում-համբուրել, վայելում-վայելել, պաղել-պաղել, փախել-փախնել, փոխվել-փոխվել, պատմի-պատմել, մճճվում-մճճվել, խնայեք-խնայել, անցավ-անցնել, գնաց-գնալ, մթնել։

Դողում-դողալ, դալկանում-դալկանալ, գնաց-գնալ, տզզաց-տզզալ, խնդում-խնդալ, ցնդում-ցնդալ,

7․ Բալլադում գտեք հետևյալ հատվածը և փորձեք բացատրել՝ Ոտները թել,
Ինքը մի գել:
Բարակ ոտքերով, մեծ գլխով։

Ուղղահայաց

• Գտիր  69 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
  69+1=70=Հ
• Գտիր  600  և 3000  թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  600=Ո
• Գտիր  27000  և  1/9 մասը։
  27000:9×1=3000=Վ
• Գտիր  245  թվի  2/7 մասը։
  245:7×2=70=Հ
• Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։
  1=Ա
• Ո՞ր  թվի  5/8  մասն է  հավասար 250-ի։
  400=Ն
• Նարեն ու Նարեկը միասին ունեն  1200 դրամ։ Որքա՞ն գումար ունի Նարեն, եթե Նարեկը Նարեից 2 անգամ շատ գումար ունի։
  400=Ն
• Քանի՞  բաժանարար  ունի 16 թիվը։
  5=Ե
• Գտիր  2000  և 24000 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  2000=Ս

Խաչբառ

Ա	Բ	Գ	Դ	Ե	Զ	Է	Ը	Թ
1	2	3	4	5	6	7	8	9
Ժ	Ի	Լ	Խ	Ծ	Կ	Հ	Ձ	Ղ
10	20	30	40	50	60	70	80	90
Ճ	Մ	Յ	Ն	Շ	Ո	Չ	Պ	Ջ
100	200	300	400	500	600	700	800	900
Ռ	Ս	Վ	Տ	Ր	Ց	Ւ	Փ	Ք
1000	2000	3000	4000	5000	6000	7000	8000	9000

Օգտվելով   այս  աղյուսակից   լուծեք  խաչբառը․ 

Ուղղահայաց 

• Գտիր  69 թվի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։
  70 
• Գտիր  600  և 3000  թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։
  600 
• Գտիր  27000  և  1/9 մասը։ 
  
  3000 
• Գտիր  245  թվի  2/7 մասը։ 
  
  70 
• Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։ 
  
  1 
• Ո՞ր  թվի  5/8  մասն է  հավասար 250-ի։  
  
  400 
• Նարեն ու Նարեկը միասին ունեն  1200 դրամ։ Որքա՞ն գումար ունի Նարեն, եթե Նարեկը Նարեից 2 անգամ շատ գումար ունի։ 
  
  400 
• Քանի՞  բաժանարար  ունի 16 թիվը։ 
  
  5 
• Գտիր  2000  և 24000 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը։ 

2000 

Հորիզոնական 

• Ո՞ր   թվի  2/3 մասն է հավասար  6-ի։ 

9 

• Ո՞րն է 600 թվի ամենամեծ բաժանարարը։ 
  
  600 
• Գտիր 7 և 1000  թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։ 
  
  7000 
• Գտիր 200 և 5  թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։ 
  
  200 
•  Ո՞ր թիվն է   հանդիսանում  բոլոր բնական թվերի համար բաժանարար։ 
  
  1 
• Ն 
•   Գտիր 3 և 100  թվերի ամենափոքր ընդհանուր բազմապատիկը։ 
  
  300 
• Գտիր  24  թվի ամենափոքր  բաժանարարը։ 
  
  1 
• Տուփում կա 100  կարմիր, 299 կապույը և 50 կանաչ գնդիկ։ Առանց նայելու   ամենաքիչը քանի՞ գնդիկ պետք է հանել տուփից, համոզված լինելու համար, որ 3 տարբեր  գույնի գնդիկներից էլ  դուրս   կգա։ 

400 

					Թ
					Ո
					Ւ
					Մ
					Ա
Հ	Ո	Վ	Հ	Ա	Ն	Ն	Ե	Ս
					Յ
					Ա
					Ն